Leczenie trądziku - poznaj niezawodne metody!
W przebiegu powstawania zmian trądzikowych dochodzi do nadmiernego rogowacenia ujść gruczołów łojowych, co powoduje ich zatykanie, a to z kolei prowadzi do powstawania mikrozaskórników. W takim środowisku bakterie Propionibacterium, które normalnie zasiedlają ujście gruczołu łojowego uaktywniają się prowadząc do powstawania stanów zapalnych, a następnie procesów zapalnych. Niestety nadal nie do końca wiadomo co je aktywuje. Na pewno nie chodzi tu o ilość hormonów płciowych, ponieważ najczęściej ten poziom jest prawidłowy. Pamiętajmy jednak, że hormony płciowe, a zwłaszcza ich metabolity mają ogromny wpływ na receptory w obrębie gruczołu łojowego i mogą być powodem powstawania tego procesu. Receptory to cząsteczki białkowe, które są drogą kontaktu między gruczołem, a światem zewnętrznym. Na te receptory działają zarówno hormony, jak i układ immunologiczny, czynniki zapalne, układ nerwowy czy łój . Budowa i wrażliwość receptorowa jest różna u każdego z nas ze względu na uwarunkowania genetycznie. Co więcej może zmieniać się na przestrzeni lat. To właśnie działania na te receptory przez różne bodźce jest początkiem całej lawiny zmian prowadzących do powstawania trądziku. W okresie dojrzewania, w czasie stresu i przy nieprawidłowym odżywianiu gruczoły łojowe się uaktywniają, są bardziej wrażliwe na działanie hormonów i ich metabolitów. Dlatego właśnie dochodzi do zaostrzenia zmian trądzikowych .
Ostatnio bardzo dużą rolę odgrywa także łój - u osób z trądzikiem można w jego składzie zaobserwować podwyższony poziom skwalenu utlenionego oraz podwyższony poziom kwasu oleinowego. Skwalen i kwas oleinowy wywołują zmiany w obrębie gruczołu, które są odpowiedzialne za nadmierną keratynizacje i wywoływanie stanu zapalnego oraz powstawanie mikrozaskórników przy jednoczesnym niedobrze kwasu linolowego, heksadekanejowego i witaminy E, a to właśnie one mają działanie ochronne, przeciwzapalne, przeciwproliferacyjne, przeciwbakteryjne, a co za tym idzie przeciwtrądzikowe. Wniosek jest jeden - zaburzona proporcja składników łoju może decydować o rozwoju zmian trądzikowych.
Pamiętajmy, że leczenie trądziku ma charakter objawowy, a nie przyczynowy, co za tym idzie leczenie powinno rozpocząć się od wizyty u dermatologa, który dopasuje indywidualną terapię i poinformuje o właściwej, codziennej pielęgnacji. W zależności od postaci trądziku i jego stopnia zaawansowania stosuje się:
- Odpowiednią pielęgnację
- Miejscowo: retinoidy, kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu, antybiotyki
- Ogólnie - antybiotyki, leki hormonalne, isotretinoine
- Zabiegi w gabinecie
Zabiegi w gabinecie lekarskim przyspieszają ustępowanie zmian chorobowych , wspomagają leczenie dermatologiczne, ale także pozwalają uzyskać lepsze efekty kosmetyczne. Są niezwykle ważnym dopełnieniem całej kuracji i zawsze powinny przebiegać pod czujnym okiem lekarza.
Nie możemy także zapominać o codziennej pielęgnacji skóry, która jest niezwykle istotna i odgrywa bardzo ważną rolę w prawidłowym leczeniu. Pamiętajmy o:
- wykonywaniu demakijażu płynem micelarnym lub mleczkiem, a nie olejkiem,
- myciu twarzy żelem myjącym dostosowanym do stopnia przetłuszczania skóry lub jej wysuszenia,
- stosowaniu 2 razy w tygodniu peelingów drobnoziarnistych lub enzymatycznych,
- używaniu preparatów nawilżających w celu przeciwdziałaniu nadmiernemu, wysuszeniu skóry.
Leczenie trądziku należy rozpocząć jak najszybciej, aby nie dopuścić do całkowitego rozwoju choroby. Po zakończeniu terapii właściwej należy zastosować leczenie podtrzymujące, które ma na celu zapobieganie nawrotom choroby.
Najlepsze efekty leczenia, zarówno w przypadku rozległych zmian jak i tłustej, pełnej zaskórników cery, dają leki doustne z grupy retinoidów. Działają one na wszystkie patomechanizmy powstawiania zmian trądzikowych m.in. zmniejszają wydzielanie łoju, zmniejszają rogowacenie ujść gruczołów łojowych, zmniejszają zasiedlanie bakterii i tendencję do powstawania stanów zapalnych. Ponadto działają bardzo korzystnie na pobudzenie syntezy kolagenu, co zauważamy zwłaszcza u dorosłych pacjentów ze skórą trądzikową - stosowanie małych dawek leku sprawia, że w czasie terapii dochodzi do znacznego odmłodzenia skóry.
Izotretinoina natomiat poprawia wygląd skóry trądzikowej, tłustej, a także ma działanie anti-aging. Jest to dodatkowa ważna korzyść dla osób, które mają trądzik, a ich cera traci jędrność. Jeśli jednak istnieją przeciwwskazania do jej przyjmowania lub zmiany nie są bardzo nasilone sugerujemy stosowanie antybiotyków doustnych połączonych z jednoczesnym stosowaniem leków zewnętrznych np. z retinolem, kwasem azelainowym, retinaldehydem, salicylem czy antybiotykami. Niektóre z tych substancji poprawiają także wygląd skóry pod kątem zmarszczek i przebarwień.
Częstym błędem w leczeniu trądziku jest odstawienie terapii po uzyskaniu poprawy. Niestety większość takich pacjentów wraca do nas z nawrotem zmian (często silniejszym niż przed rozpoczęciem leczenia). Pamiętajmy, że trądzik to nie choroba, a stan fizjologiczny i trzeba go leczyć dopóki utrzymuje się tendencja do powstawania zmian. Czasami trwa to rok czasami kilka lat. Pacjenci często stosują leki punktowo, a nie na całą okolicę gdzie pojawia się tendencja do powstawania zmian. Trzeba pamiętać, że leki stosujemy całościowo. Ponadto nie lekceważyć diety i higieny życia.
Trądzik, a dieta
Dyskusja na temat wpływu diety na naszą cerę nie ustaje od kilku dziesięcioleci. Przegląd badań klinicznych z ostatnich 50 lat pokazuje, że to, co jemy, w ogromnym stopniu decyduje o wyglądzie naszej skóry. Zobacz, które produkty szkodzą jej najbardziej.
Miliony nastolatków na całym świecie – a coraz częściej również dorosłych – są dotknięte trądzikiem. Pojawiające się na twarzy, szyi, klatce piersiowej i plecach nieestetyczne plamy, zaskórniki, krosty, grudki i guzki to skutek wytwarzania zbyt dużych ilości łoju i gromadzeniu się martwych komórek skóry, które zatykają pory i prowadzą do miejscowej infekcji. Uważa się, że nadmierna produkcja łoju jest spowodowana zmianami hormonalnymi, co wyjaśnia, dlaczego około 80% nastolatków przeżywa ataki trądziku w okresie dorastania. Problem trądziku – dotykający, zwłaszcza w młodości, 17 milionów Amerykanów – wpływa na jakość życia, w tym na poczucie własnej wartości, stan psychiczny i samopoczucie. Powoduje wycofanie społeczne, lęki, frustrację.
Już pod koniec 1800 roku rozpoczęto obserwacje, w wyniku których za głównych dietetycznych sprawców trądziku uznano czekoladę, cukier i tłuszcz. Niestety, w latach 60. i 70. XX wieku dwa badania przeprowadzono nieprawidłowo, przez co nie wykazały one związku między jedzeniem czekolady a trądzikiem, a tym samym skutecznie odwróciły uwagę specjalistów od tego tematu. Okazały się w dodatku na tyle przekonujące, że dalsze analizy związków między dietą i trądzikiem podjęto prawie 40 lat później.
Badania opublikowane w „Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics”, analizujące szereg doświadczeń klinicznych z ostatnich 50 lat, wykazały, że istnieje coraz więcej dowodów potwierdzających związek między dietą a trądzikiem. Co więcej, wynika z nich, że nieprawidłowy sposób odżywania może znacząco przyczynić się do rozwoju schorzenia. Szczególnie niekorzystny wpływ na wygląd naukowcy przypisali żywności o wysokim indeksie glikemicznym (IG) oraz mleku i jego przetworom.
Jedzenie żywności o wysokim IG, takiej jak ciasta, białe pieczywo, biały ryż, słodycze, słodkie napoje, fast foody, chipsy, powoduje gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi, który staje się przyczyną dużego wyrzutu insuliny. Hiperinsulinemia poprzez różne mechanizmy wspiera wydzielanie łoju i sprzyja blokowaniu porów, przez co zaostrza objawy trądziku i spowalnia gojenie się zmian skórnych.
Dieta o niskim IG, zakładająca spożywanie owoców, warzyw, chudego białka i zdrowych tłuszczów, nie zaszkodzi pacjentom z trądzikiem, a może zmniejszyć nasilenie trądziku lub zahamować jego rozwój. Dodatkowo może ona chronić przed niektórymi chorobami przewlekłymi.
autorka najnowszych badań, dr Jennifer Burris z New York University
Z kolei mleko wpływa na trądzik przez hormony, które zawiera. Badania z 2007 r. przeprowadzone przez naukowców z Harvard School of Public Health wykazały, że istnieje wyraźny związek pomiędzy regularnym piciem mleka a występowaniem trądziku. Co ciekawe, ci, którzy pili mleko odtłuszczone, cierpieli najbardziej, badacze zasugerowali więc, że przetwarzanie mleka zwiększa poziom hormonów w napoju.
Autorzy najnowszego przeglądu są zdania, że dermatolodzy i dietetycy powinni współpracować, aby zaprojektować i przeprowadzić nowe badania, które wyjaśnią wpływ diety na trądzik, a tym samym pozwolą pomóc milionom osób cierpiących na tę dolegliwość.
Analizy te są niezbędne do pełnego zrozumienia podstawowych mechanizmów łączących dietę i trądzik. Środowisko medyczne nie powinno odrzucać terapii dietą jako uzupełniającej leczenie trądziku. Najlepiej, aby do każdego pacjenta podchodzono bardzo indywidualnie, biorąc pod uwagę jego sposób odżywiania i opinię dietetyka.
Schemat leczenia trądziku
Istnieje szereg metod leczenia trądziku opartych o różne strategie, ustalone przez międzynarodowe grupy ekspertów, ale niestety każdy trądzik jest trochę inny i każdy pacjent powinien być indywidualnie konsultowany. Każdy sposób leczenia, nawet jeśli przyniesie krótką poprawę, musi być stosowany w oparciu o wielomiesięczne lub nawet wieloletnie postępowanie podtrzymujące.
Zależnie od postaci i nasilenia trądziku, stosujemy leczenie miejscowe, ogólne i fizykalne, a często łączymy je w jedną terapię.
Schemat postępowania w leczeniu trądziku:
- Konsultacja lekarska.
Ustalenie istoty choroby, tzn. uświadomienie pacjenta o złożonej etiopatogenezie i o konieczności leczenia przewlekłego podtrzymującego.
- Omówienie pielęgnacji w domu:
- zmywanie makijażu,
- mycie twarzy,
- toniki, pilingi, maseczki,
- ustalenie odpowiednich kosmetyków dla każdego, w zależności od typu skóry, rodzaju trądziku, pory roku i innych okoliczności.
- Leczenie.
W zależności od typu skóry i rodzaju trądziku ustalamy leczenie.
Terapia zewnętrzna - na ogół dwa leki:
- Terapia doustną /antybiotyki, hormony,
- isotretinoina doustna/ plus leki zewnętrzne.
- Terapia podtrzymująca.
- Zabiegi gabinetowe:
- pilingi chemiczne mediderma
- zabiegi z udziałem urządzeń mechanicznych/ lampa LED ,mikrodermabrazja/
- zabiegi laserowe
Należy pamiętać: Leki zewnętrzne stosujemy nie punktowo, a na całą powierzchnię, gdzie występuje tendencja do zmian chorobowych. Latem leki zewnętrzne stosujemy na noc, a rano nakładamy krem z filtrem.
Procedury zabiegowe w przypadku trądziku
Leczenie trądziku często jest przewlekłe, objawowe, ale musi trwać, aby zminimalizować problem lub całkowicie go wyeliminować, a przede wszystkim zapobiec trwałym oszpeceniom. Wychodząc naprzeciw trądzikowi, stworzyliśmy autorskie programy dbania o skórę, zarówno w domu, jak i w gabinecie.
Oprócz leczenia dermatologicznego i prawidłowej higieny stosujemy odpowiednie działania gabinetowe, które bardzo pomagają nam w leczeniu tej przypadłości, zapobieganiu powstawania nowych zmian i walce z powikłaniami. Nasze działania oparte są na zabiegach z użyciem pilingow chemicznych mediderma . Różnorodność tych pilingów i łączenie ich sobą pozwoliło nam stworzyć autorskie programy leczenia zmian trądzikowych .
Stosujemy również metody fizyczne, takie jak mikrodermabrazja /skin jet/, criolift ze światłem led /LED TriWings/ oraz lasery..
Łącząc różne metody szybciej pozbywamy się stanów zapalanych, zaskórników i osiągamy bardzo spektakularne efekty kosmetyczne. Od początkowego stadium leczenia zapobiegamy powstawaniu blizn potrądzikowych lub przyspieszamy likwidowanie już istniejących.
Programy są indywidualne, a lata pracy i doświadczenia stawiają nas w czołówce profesjonalnych gabinetów w Polsce.
Pilingi Mediderma
- Melaspeel K: połączenie kwasu mlekowego, kwasu cytrynowego, kwasu kojowego oraz kwasu salicylowego. Piling ten wskazany jest w przypadku znacznych przebarwień u osób o ciemnej karnacji lub wrażliwych na hydrochinon. Ma zastosowanie także w przypadku aktywnego trądziku, łojotokowego zapalenia skóry, trądziku różowatego oraz cery naczynkowej.
- Melaspeel KH: połączenie kwasu mlekowego, kwasu cytrynowego, kwasu kojowego, kwasu salicylowego i hydrochinonu. Piling ten wskazany jest w przypadku znacznych przebarwień u osób o jasnej karnacji i tolerujących hydrochinon.
- Melaspeel R: połączenie kwasu mlekowego, kwasu cytrynowego, kwasu kojowego, kwasu salicylowego, hydrochinonu i rezorcyny. Piling ten wskazany jest w przypadku znacznych przebarwień, a jego formuła czyni go silniejszym od Melaspeel K i KH.
- Melaspeel J: połączenie kwasu mlekowego, kwasu cytrynowego, kwasu salicylowego i rezorcyny. Jego formuła doskonale nadaje się do zwalczania aktywnego trądziku torbielowatego oraz powstałych w jego wyniku blizn.
- Azelac gel: połączenie kwasu azelainowego i kwasu mlekowego. Jego formuła doskonale nadaje się do leczenia plam skórnych, trądziku, trądziku różowatego, nadmiernego rogowacenia oraz objawów fotostarzenia.
- Salipeel: kwas salicylowy zawarty w tym pilingu jest najbardziej odpowiednim składnikiem aktywnym do zwalczania chorób skóry, takich jak: aktywny trądzik, łojotokowe zapalenie skóry, trądzik różowaty i cera naczynkowa.
- Salipeel Plus: połączenie kwasu salicylowego i kwasu azelainowego w tym peelingu, doskonale sprawdza się w leczeniu takich chorób skóry, jak: trądzik, łuszczyca, zapalenie mieszków włosowych. Ponadto, może być także stosowany do zabiegów na większych powierzchniach ciała.
- Argipeel: argipeel jest delikatnym peelingiem, odpowiednim dla osób o skórze wrażliwej i z nietolerancją innych, silniejszych peelingów. Zawiera argininę, kwas mlekowy, mocznik, aloe vera i alantoinę.
- Linia Retises: zwiększa aktywność enzymatyczną i normalizuje keratynizację: przyspiesza proces tworzenia nowych komórek. Poprawia jakość skóry (trądzik, łuszczyca, fotostarzenie). Odżywia skórę, zapobiega i leczy zmarszczki, poprawia elastyczność skóry (kolagen). Rozprasza przebarwienia (reguluje melanocyty). Odwraca skutki fotostarzenia.
- Ferulac Peel Classic:zawiera kwas ferulowy i floretynę ma działanie odmładzające, rozjaśnia przebarwienia, doskonały w trądziku. Można go również stosować przy terapii isotretinoiną doustną.
- Ferulac Peel Plus: zawiera kwas ferulowy, floretynę, retinol, retinaldehyd, kwasy owocowe /jablkowy, cytrynowy, mlekowy/. Zabieg ma silne wlaściwości odmładzające /przeciwtrądzikowe i przeciw przebarwieniom/.
- Salipil Lic:zawiera 15% kw. salicylowy, 10% kw. cytrynowy i kw. linolenowy. Składniki aktywne zawarte w nanosomach, pozwalają na efektywniejsze działanie przy minimalnym podrażnieniu (wysuszeniu) skóry. Kwas świetnie sprawdzi się przy trądziku: zwykłym, torbielowatym i różowatym; rozszerzonych porach i przebarwieniach pozapalnych, ale także przy zrogowaceniach skóry i zapaleniu mieszków włosowych oraz w odmładzaniu.
Leczenie Isotretioniną (doustne)
Isotretinoina doustna (Izotek ,Aknenormin, Curacne) to lek wpływający na wszystkie czynniki etopatogenetyczne odpowiedzialne za występowanie trądziku.
Zanim Państwo zdecydujecie się na leczenie Isotretinoiną, proszę bardzo dokładnie zapoznać się z poniższymi informacjami.
Isotretinoina - witamina A w odpowiedniej formie chemicznej - nie jest to antybiotyk, ani hormon.
Należy sobie uświadomić fakt, że trądzik młodzieńczy jest schorzeniem przewlekłym i może się utrzymywać długo od 10 roku życia do nawet 35 czy 44 roku, a czasami i dłużej i nie są to przypadki odosobnione.
Za to przedłużenie czasu trwania trądziku młodzieńczego, odpowiedzialny jest rozwój cywilizacji: nieprawidłowe przetworzone pożywienie bogate w węglowodany, stres, brak czasu na relaks i spacery, brak czasu na sen, ciągły bieg i pogoń za osiągnięciem sukcesu, zbyt wczesne wprowadzanie środków antykoncepcyjnych u młodych dziewcząt, u których jeszcze sytuacja hormonalna nie jest do końca unormowana.
Trądzik młodzieńczy jest w zasadzie pewnym stanem fizjologicznym zależnym w dużym stopniu od czynników genetycznych, tzn. zależnym od budowy gruczołów łojowych, a w zasadzie od ich nadwrażliwości na działanie czynników hormonalnych.
Od momentu, kiedy już niewielkie ilości hormonów zaczynają się pojawiać we krwi, gruczoły łojowe zaczynają odpowiadać zwiększoną produkcją łoju i zwiększonym rogowaceniem ujść gruczołów. Później zaczynają działać bakterie beztlenowe obecne na skórze, które są odpowiedzialne za rozwój stanu zapalnego w obrębie zablokowanych ujść gruczołów, a w następnym etapie tworzą się guzki, torbiele i krostki. Jedne zmiany powstają, jedne zanikają nawet samoistnie pozostawiając po sobie mniejsze lub większe ślady. Niekiedy przebieg jest bardzo burzliwy, tworzą się torbiele, bolesne guzy i blizny.
Obok jednych zmian pojawiają się nowe. Jedne zmiany jeszcze nie zdążą się zaleczyć, a już powstają nowe i tak przez wiele lat. W tym czasie pacjenci zmieniają lekarzy, wiele razy próbują różnych mniej lub bardziej skutecznych sposobów leczenia. Po kilku latach zaprzestają w ogóle się leczyć, co jest oczywiście wielkim błędem, a przed ważnym wydarzeniem życiowym np. ślub, podjęcie studiów, czy nowej pracy znowu na chwilę rozpoczynają leczenie.
Ponieważ leczenie trądziku jest tylko objawowe i nie ma wpływu na genetykę skóry, należy je kontynuować tak długo, jak długo trądzik ma tendencję występować u danej osoby. U jednych osób może to być rok czy dwa, u innych 5, 10, czy 20 lat.
Niestety, ale nie jest to zależne od nikogo, tylko od pewnych wrodzonych predyspozycji skóry.
Zaburzenia hormonalne są odpowiedzialne za zmiany trądzikowe tylko w 2% przypadków, a więc jest to bardzo znikoma grupa pacjentów, podczas gdy każdy chce się leczyć hormonalnie, gdy zobaczy u siebie choć jedną krostkę trądzikową. Jest to niestety bardzo dużym błędem, z którym dermatolodzy walczą od wielu lat, z większą lub mniejszą skutecznością. Leczenie hormonalne wolno podjąć tylko po bardzo szczegółowej diagnostyce hormonalnej.
W przypadku trądzików zaskórnikowych, grudkowych czy grudkowo ropnych, podejmujemy rutynowe leczenie zewnętrzne i ewentualnie doustne /antybiotyki/ oraz zabiegi czyszczące i kosmetyczne. Jeśli leczenie daje efekty poprawy stanu skóry w czasie jego stosowania mówimy, że jest skuteczne. Leczenie takie należy jednak kontynuować z niewielkimi korektami tak długo, jak długo istnieje tendencja do utrzymywania i powstawania nowych zmian skórnych. Jest to proces mozolny i uciążliwy, ale niestety nie mamy innej możliwości. Można ewentualnie zmniejszać częstotliwość stosowania leków zewnętrznych, ale nie należy ich całkowicie odstawiać.
Należy sobie zdawać również sprawę z tego, że po odstawieniu leczenia miejscowego następuje w większości przypadków pogorszenie stanu skóry lub w ogóle powrót do stanu wyjściowego - co nie znaczy, że leczenie było nieefektywne. Leczenie było objawowe, tzn. działało na poprawę objawów skórnych, w czasie stosowania leku i hamowało pojawianie się nowych zmian. W czasie stosowania kuracji nie działało przyczynowo, tzn. nie działało na genetykę skóry.
Leczenie isotretinoiną /Izotek czy Curacne/ stosuje się w przypadku ciężkich postaci trądzików, tj. torbielowatych, bliznowaciejących lub trądzików opornych na objawowe metody leczenia, u osób źle tolerujących leki zewnętrzne, czasami ze względów społecznych lub psychologicznych.
Przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu leczenia isotretinoiną należy uświadomić sobie fakt, czy wykorzystaliśmy już inne możliwości leczenia, czy leczenie do tej pory stosowane było prawidłowe, systematyczne, czy też podejmujemy je z niecierpliwości, chcąc jak najszybciej pozbyć się zmian skórnych, ryzykując możliwością pojawienia się pewnych powikłań.
Leczenie isotretinoiną jest bardzo skuteczne i zawsze doprowadza do całkowitego ustąpienia zmian trądzikowych - nawet tych najcięższych. Doprowadza też do częściowego wygładzenia blizenek potrądzikowych, ale jest obciążane możliwością wystąpienia pewnych objawów ubocznych. Dlatego, należy je przeprowadzać pod kontrolą doświadczonego dermatologa. W czasie kuracji istnieje potrzeba ścisłej współpracy między lekarzem i pacjentem, co pozwoli na ustalanie odpowiedniej dawki leku w zależności od wyników badań i stanu skóry i ewentualnego zauważenia pewnych objawów ubocznych. Objawy te wprawdzie pojawiają się bardzo rzadko, ale zawsze należy się z nimi liczyć.
Jednak po odstawieniu leczenia isotretinoiną /doustnie/, ze względu na małe prawdopodobieństwo nawrotu, kontynuujemy leczenie przez stosowanie isotretinoiny zewnętrznie /krem na noc lub co drugą noc, przez okres 1-2 lat/. Ma to zapobiegać przed nawrotem zmian.
DAWKA leku, jaką pacjent musi przyjąć na całą kurację, ażeby leczenie było skuteczne i zmiany nie nawróciły, jest ściśle określona i wynosi 120 mg na kg wagi ciała na całą kurację w przypadku zmian na twarzy i 150 mg na kg masy ciała na całą kurację w przypadku zajęcia pleców czy klatki piersiowej. Oznacza to, że pacjent ważący 60kg musi przyjąć na całą kurację 7200mg lub 9000mg. Przyjmując, że dawka dzienna będzie wynosiła 40mg /dobę, czas leczenia będzie wynosił 6 lub 7,5 miesiąca, a przy dawce dziennej 20mg /dobę będzie wynosił odpowiednio 12 i 15 miesięcy.
Dawka leku będzie zależała od stanu wyjściowego skóry, od badań krwi, od odpowiedzi skóry na działanie leku, od stopnia wysuszenia skóry i innych okoliczności, stąd na początku leczenia nie da się dokładnie ustalić czasu trwania kuracji, można przewidzieć tylko przyblizony czas. Im większa dawka dobowa, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia objawów ubocznych, ale obserwujemy wówczas szybsze ustępowanie zmian i znaczne skrócenie czasu leczenia. Ustalenie dawki dobowej jest indywidualne i może się zmieniać z miesiąca na miesiąc, w zależności od zaistniałych okoliczności.
Lek połykamy rano w czasie jedzenia. Jeżeli zażywamy dwie tabletki 20mg, rozkładamy wtedy jedną tabletkę rano, a drugą wieczorem - obie w czasie posiłku /witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach dlatego lepiej się wchłania/. Jeśli zażywamy tylko 20mg, to zażywamy lek rano bez rozkładania na dwie dawki.
Najważniejsza sprawą dla kobiet w czasie zażywania leku jest niezachodzenie w ciążę w czasie całej kuracji i 1 miesiąc po jej zakończeniu, stąd potrzeba ścisłej antykoncepcji dla kobiet w wieku rozrodczym, 1 miesiąc przed rozpoczęciem kuracji, w czasie całej kuracji i 1 mies. po jej zakończeniu. Leczenie rozpoczynamy po wykonaniu próby ciążowej /w przypadku, gdy nie jesteśmy pewni ciąży lub po pojawieniu się miesiączki/.
U kobiet, które wcześniej stosowały antykoncepcję leczenie można rozpocząć od zaraz. Należy być świadomym tego, że jeśli kobieta zażywająca isotretinoinę zajdzie w ciążę w czasie stosowania antykoncepcji /zawsze takie prawdopodobieństwo istnieje/, może się urodzić dziecko z wadą wrodzoną, a więc istnieje też ryzyko aborcji.
Jeśli chodzi o objawy uboczne, jakie mogą się pojawić w czasie kuracji isotretinoiną, to zawsze będą to objawy związane z suchością skóry twarzy, rąk, ciała, ust, oczu, błony śluzowej nosa oraz pojawienie się zajadów. Objawy te należy likwidować odpowiednimi kremami nawilżającymi /np. hydraphase, clean AC, xerial 5, nivea soft, bepanthen krem, czy inne nawilżające, ale nie matujące kremy/ i szminkami do ust. Kremy do twarzy, ciała i ust można stosować wielokrotnie w ciągu dnia, w zależności od potrzeby. Wszystkie kremy lecznicze i leki przeciwtrądzikowe należy odstawić od pierwszego dnia leczenia isotretinoiną. W przypadku, gdy objawy suchości i podrażnienia nie ustąpią po zastosowanym nawilżaniu, należy dawkę leku zmniejszyć przynajmniej na jakiś czas.
Objawy związane z suchością skóry i błon śluzowych pojawiają się prawie zawsze z różnym nasileniem i świadczą o prawidłowym dawkowaniu leku.
Inne objawy niepożądane występują bardzo rzadko. Objawy te są przedstawione w ulotce leku i należy się z nimi zapoznać przed rozpoczęciem leczenia. W czasie kuracji pacjent musi się sobie przyglądać, ale nie wmawiać sobie na siłę, że objawy te występują.
Najważniejsza jest kontrola badań krwi oceniających funkcjonowanie wątroby - przed leczeniem, po miesiącu leczenia, a później co 3-4 miesiące. Badania te należy dostarczać do gabinetu obowiązkowo w przedstawionych terminach.
W czasie kuracji isotretinoiną, zwłaszcza na początku leczenia, może wystąpić pogorszenie stanu skóry, stąd ważne są zabiegi odpowiednio oczyszczające skórę i zabiegi nawilżające. Skóra w czasie terapii jest bardziej chłonna i wszystkie zabiegi działają intensywniej niż po jej zakończeniu. Wygładzają skórę i przyspieszają ustępowanie zmian.
Zabiegi głęboko złuszczające, likwidujące blizenki potrądzikowe, można wykonywać dopiero 6 miesięcy po zakończeniu kuracji, a powierzchownie złuszczające 1-2 miesiące po jej zakończeniu.
Drobne blizenki likwiduje samo stosowanie isotretinoiny już w czasie kuracji i także później po jej zakończeniu. Bardziej nasilone blizenki likwidujemy po zakończeniu kuracji w odpowiednim czasie. Pewne zmiany blizenkowate będą odporne na wszelkie zabiegi, zwłaszcza te głębokie pojawiające się w przypadku trądziku bliznowaciejącego.
W czasie kuracji isotretinoiną, należy zgłaszać lekarzowi prowadzącemu informacje o wszelkich dolegliwościach, infekcjach i innych problemach, które do tej pory nie występowały, a nagle się pojawiły. Innych lekarzy, do których zgłosimy się przypadkowo w czasie kuracji, należy informować o powyższej terapii. W czasie kuracji nie wolno przyjmować żadnych leków bez zgody lekarza, nawet witamin, gdyż wszystko musi być skonsultowane.
Pozwola to uniknąć wielu problemów. W czasie kuracji należy ograniczać lub zupełnie ograniczyć stosowanie używek, które mogłyby wpłynąć na gorsze funkcjonowanie wątroby /alkohol, narkotyki, dieta ciężkostrawna i inne/.
W czasie kuracji skóra jest bardziej wysuszona, stąd należy w czasie lata stosować wysokie filtry, ażeby uchronić ją przed oparzeniami i przebarwieniami .
Należy również ostrożnie przeprowadzać depilację owłosienia. Woski i depilatory często wówczas podrażniają skórę. Najlepsza jest wówczas depilacja zwykła maszynką. Zakazane są zabiegi depilacyjne laserem, nawet do 5 mies. po zakończeniu kuracji oraz inne zabiegi laserowe, np. odmładzające, czy na naczynia. Przed planowaną operacją też należy odstawić isotretinoinę. Jeśli pacjent chciałby wykonać sobie jakiś konkretny zabieg, bo np. korzysta z innego gabinetu kosmetycznego niż ten, w którym pracuje lekarz prowadzący, to każdy z tych zabiegów trzeba ustalić z lekarzem, żeby nie doprowadzić do powikłań.
Z zabiegów pielęgnacyjnych w domu, myjemy skórę żelami myjącymi obojętnymi i wodą z kranu. Wykonujemy delikatne pilingi enzymatyczne lub ziarniste, ale do skór delikatnych 2 x w tygodniu, a także nawilżamy obficie skórę i usta odpowiednimi preparatami. Latem dodajemy do tego filtry, zimą ewentualnie kremy bardziej ochronne, tzw. zimowe, ale nie przesadzamy z ich ilością i tłustością.
Isotretinoiną to lek najskuteczniejszy w walce z trądzikiem i nie aż tak obciążający, jak to wynika z jego ulotki, czy z informacji zawartych np. Internecie, pod warunkiem, że kuracja jest przeprowadzona z wielką ostrożnością przez doświadczonego lekarza i obie strony są tak samo zaangażowane w leczenie i obserwowanie pacjenta, a pacjent ściśle stosuje się do informacji przekazanych przez lekarza prowadzącego.
10 przykazań dla osób z trądzikiem
- Pamiętaj, trądzik nie dotyczy tylko ciebie - prawie 100% młodzieży cierpi na tę chorobę, a więc nie załamuj się tylko walcz.
- Złożona przyczyna powstawania trądziku, z dużym udziałem czynników genetyczno - dziedzicznych sprawia, że choroba ma często charakter przewlekły, nawrotowy, stąd leczenie i pielęgnacja są przewlekłe.
- Nie zaczynaj walki z trądzikiem od badania poziomu hormonów, czy badań bakteriologicznych. Nie zaczynaj również od stosowania środków antykoncepcyjnych, czy od zabiegów kosmetycznych - zacznij od wizyty u dermatologa.
- Myj twarz wodą z kranu i odpowiednio delikatnym środkiem myjącym bez używania szczotek, i gąbek tylko 2x dziennie. Wcześniej pamiętaj o demakijażu odpowiednim preparatem.
- Dwa razy w tygodniu stosuj piling złuszczający drobnoziarnisty lub enzymatyczny.
- Stosuj terapię lekami zewnętrznymi - skojarzoną. Działaj jednocześnie i konsekwentnie na kilka czynników patogenetycznych. Systematycznie na całą powierzchnię skóry objętą procesem chorobowym, a nie tylko punktowo na zmianę skórną.
- Leki zewnętrzne można stosować rano i wieczorem pod warunkiem, że nie jest to pora letnia. W okresie lata leki stosuj tylko na noc na zmianę, a rano koniecznie używaj preparatów z filtrem odpowiednim dla skóry trądzikowej.
- Na leki zewnętrzne można zawsze zastosować - o ile istnieje taka konieczność - preparaty nawilżające, ale nie natłuszczające, celem redukcji nadmiernego wysuszenia skóry przez preparaty lecznicze i/lub makijaż, także odpowiedni dla skóry trądzikowej.
- Nie usuwaj sam zaskórników i krost. Z zabiegów kosmetycznych można korzystać tylko po uprzednim przygotowaniu skóry odpowiednim leczeniem dermatologicznym, pod kontrolą lekarza. Nowoczesne zabiegi kosmetyczne wykorzystujące różnorodne kwasy /alfa i beta-hydroksykwasy/, dają możliwość stworzenia indywidualnych schematów terapeutycznych dla poszczególnych przypadków. Zabiegi dermokosmetyczne walczą z przyczynami choroby, z objawami i powikłaniami.
- Nie obawiaj się leczenia doustnymi antybiotykami czy isotretinoiną /w zależności od ciężkości trądziku/. Prawidłowo prowadzone leczenie /pod kontrolą lekarza/, czy antybiotykami, czy isotretinoiną należy uznać za bezpieczne, szczególnie biorąc pod uwagę skutki braku leczenia lub nieodpowiedniego leczenia ciężkich postaci trądziku.